Öğretimsel Liderlik by Yeter Keskin

Liderlik kavramı, Platon'dan başlayarak günümüze kadar birçok araştırmacının ilgisini çekmiş önemli bir konu olmuştur. 20. yüzyılın başlarından itibaren liderlik, yönetim alanında önemli bir odak noktası haline gelmiş ve en çok çalışılan konulardan biri olmuştur. Yunan düşünürleri Aristo, Sokrates ve Eflatun, liderliği insanın kişisel, fiziksel ve sosyal özellikleriyle incelemişlerdir. Zamanla liderliğin doğuştan gelen bir yetenek olduğu görüşü de ortaya atılmıştır. Özellikle 1930’lardan sonra, liderlik kavramı farklı kategorilerde ele alınmaya başlanmış ve bu alanda birçok liderlik türü ve tanımı geliştirilmiştir (Akyüz, 2018:50).

1950 sonrasında liderlik kavramı daha çok teorik açıdan ele alınmış ve özellikle son yıllarda örgütlerde liderliğin önemi arttıkça, hem yönetim hem de örgüt teorisyenlerinin ilgisini çekmiş ve üzerinde yoğunlaşılmış bir kavram haline gelmiştir. Örgütü yönlendiren, üyelerini etkileyen ve vizyon geliştiren kişilerin liderlik ve yöneticilik becerileri, birçok çalışmada incelenmiş ve bu çalışmalar, liderliğin örgütsel başarı ve etkinlikte önemli bir rol oynadığını ortaya koymuştur. Literatürde liderlik konusunda birçok tanım ve içerik bulunsa da, bu tanımların ortak noktası, liderliğin "bir grup insanı belirli amaçlar doğrultusunda bir araya getirip, onları bu amaçları gerçekleştirmek için harekete geçirme bilgi ve yetenekleri" olarak tanımlanmasıdır (Yeşil, 2016:159).

Okul ve sınıf da özünde bir örgüttür. Öğretmenlerde, sınıfların ve öğrencilerin lideridir.  Örgütlerde bulunanların psikolojik iyilik halini birçok unsur etkilemektedir. Bu unsurların bir kısmı bireyle sınırlıyken bir diğer kısmı ise bireyin faaliyet gösterdiği çevrede yer almaktadır. Örgütlerde psikolojik iyilik halini etkileyebilecek en önemli faktörlerden biri ise liderliktir. Bu durumlarda okullun ve öğrencinin iyilik halinde etkinlik gösterecek lider de öğretmendir. Liderlik, bir örgütün performansının, devamlılığının ve mevcut konumunda başarısının anahtarıdır. Örgütlerde liderler, okul özelinde baktığımızda öğretmenler öğrencilere ne yapmaları gerektiği ve nasıl davranacakları konusunda rehberlik ederek işletmenin yönünü belirleyen kararlar almaktadırlar. Liderler, liderlik yaptığı topluluğun çıkarlarını genişletmekte ve artırmakta, örgütün misyonuna ve amacına yönelik farkındalıklarını ve bağlılıklarını güçlendirmekte ve bir bütün olarak örgüte fayda sağlamaktan sorumludur (Bal ve Ufacık, 2024:195-196).