Lembah Mansuli, Lahad Datu, Sabah dalam Prasejarah Asia Tenggara by Jeffrey Abdullah

Lembah Mansuli merupakan satu lembah yang mempunyai urutan budaya yang paling panjang bermula dari 235,000 hingga 3,000 tahun dahulu. Hal ini menjadikan lembah ini yang tertua daripada segi prasejarahnya di Borneo yang telah dipertarikhkan secara kronometrik. Kini prasejarah Sabah diletakkan hampir sezaman dengan permulaan prasejarah di kawasan lain di Asia Tenggara. Lembah Mansuli juga telah meningkatkan kefahaman budaya masyarakat Paleolitik di Sabah khasnya dan Asia Tenggara amnya daripada segi perubahan teknologi alat bani dan hubungan dengan persekitaran terutamanya turun naik paras laut semasa Zaman Pleistosen. Ia juga membuktikan bahawa migrasi manusia awal ke Borneo bermula sekurang-kurangnya pada pertengahan Zaman Pleistosen dan hal ini secara tidak Iangsung membuktikan bahawa perubahan paras laut pada ketika itu memainkan peranan dalam migrasi manusia awal di Asia Tenggara. Malah, persekitaran dan iklim juga turut mempengaruhi masyarakat Paleolitik yang menyebabkan berlakunya perubahan tingkah laku masyarakat tersebut daripada segi teknologi dan adaptasinya.