Het Avondconcert by Maurice FERARES

In Het Avondconcert wordt realiteit absurditeit en absurditeit realiteit. Geen enkele fictie kan de realiteit van wat er met de joden tijdens de Tweede Wereldoorlog gebeurd is ook maar enigszins benaderen. Toch heeft Maurice Ferares in Het Avondconcert een poging gedaan. Door omdraaiing van wat de realiteit was, geeft hij die realiteit een nog afschuwelijker inhoud dan hij reeds had. Vriendelijke SSers, op gymschoenen, gekleed in harnassen van papier, en zwaarden van karton in hun handen, begeleiden met de meeste voorkomendheid gedurende een hele lange tocht een onafzienbare menigte mannen, vrouwen en kinderen naar met bloemen en lampions versierde praalwagens die hen naar Auschwitz zullen brengen. Moshe slaagt er niet in zijn ouders ervan af te houden in een van de wagens te stappen. Als zijn moeder haar handen naar hem uitsteekt om hem in de wagen te trekken, grijpt hij haar handen niet, een daad die bepalend is voor zijn verdere leven.

Maurice Ferares tracht met Het Avondconcert te voldoen aan wat de Poolse dichter van Het lied van het uitgeroeide Joodse volk, Jizchak Katzenelson aan de wereld vroeg voordat hij in Auschwitz in de gaskamer omkwam: ‘niet genezen door vergeten, die eeuwige wond’.

De roman is geen verslag van ware gebeurtenissen. Het is een beschrijving van het noodlot dat miljoenen mensen trof, verpersoonlijkt in Moshe Osorio de zoon van een Amsterdamse meubelmaker.

In Het Avondconcert wordt realiteit absurditeit en absurditeit realiteit. Een tocht naar de ondergang van een heel volk, een tocht die gekenmerkt wordt door gelatenheid en fel verzet, door verraad en angst, door hulpeloosheid en weigering tot overgave.
Niets in hun collectieve geheugen heeft hen gewaarschuwd dat er een nieuwe Zondvloed op komst was, schrijft Ferares. Moshe maakt de lange tocht met zijn ouders en vrienden, weigert echter aan het eind de laatste stap te doen en moet dan in het reine komen met de vraag of hij nog recht heeft om verder te leven.
Zijn hele leven zal hij gekweld worden door de vraagt: Zijn ze niet krankzinnig van angst geworden toen ze naakt, opgepakt tussen honderden anderen in die cementen hel tot het bewustzijn kwamen, dat ze gingen sterven?
Zeer aangrijpend en zeer de moeite waard omdat zelden het thema van de holocaust in een roman zo is behandeld.
(Nederlandse Bibliotheek Dienst)