Lietuvaitės by Liudvika Didžiulienė-Žmona

Liudvika Didžiulienė-Žmona

Pseudonim literacki - Žmona.

Litewska pisarka, działaczka społeczna.

Matka dziesięciorga dzieci (z których dwoje zmarło w wieku niemowlęcym). L. Didžiulienė uczyła się prywatnie, dlatego bardzo wcześnie zaczęła czytać i pisać. W 1876 r. wyszła za mąż za potomka dawnego litewskiego rodu bojarskiego, bibliografa, zbieracza folkloru, litewskiego działacza społecznego Stanislovasa Didžiulisa. Dom Didžiulisów nawiedzali Antanas Baranauskas i Jonas Jablonskis oraz inni ówcześni działacze społeczni i naukowi. Tego rodzaju spotkania wpłynęły na to, że sama L. Didžiulienė wzięła pióro do ręki, mimo, iż przedtem za najważniejszy w swym życiu uważała swój obowiązek jako kobiety, matki, żony, o czym świadczy obrany przez nią pseudonim.

L. Didžiulienė sama kolportowała zakazaną prasę litewską oraz organizowała jej propagację w Auksztocie (lit. Aukštaitija). Zbierała folklor, utwory Ananasa Strazdasa, Antanasa Vienažindisa oraz innych ludowych twórców litewskich. W latach 1896–1907, mieszkając z dziećmi w Mintauji, założyła pensjonat uczniowski w celu sprawowania pieczy nad uczniami litewskimi. W tym pensjonacie mieszkali m.in. Ananas Smetona, Juozas Vaičkus, Juozas Tūbelis, Konstantinas Jasiukaitis, Justinas Vienožinskis oraz inni przyszli litewscy działacze kulturalni, społeczni i polityczni. Gdy osądzono i zesłano jej męża oraz synów Ananasa i Vytautasa, pisarka sama prowadziła dwór. Po rozpoczęciu wojny wyruszyła do córki na Jałtę. Tam w 1917 r. przybył jej mąż. W 1924 r. z rodziną powrócili do rodzinnego dworu w miejscowości Griežinėliai.

Ur.

21 kwietnia 1856 r. w miejscowości Robliai, rej. rokiski

Zm.

25 października 1925 r. w miejscowości Griežinėliai, rej. Oniksztyński

Najważniejsze dzieła:

Lietuvaitės, Atgajėlė